Z Małopolska w II Wojnie Światowej

BANACHIEWICZ Tadeusz.        
Urodzony 13 lutego 1882 r. w Warszawie. Ukończył studia astronomiczne[1]. Był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[2]. Był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego od 1908 r. W latach 1910-1915 badał zjawisko libracji Księżyca. Od 1919 r. pracował na stanowisku dyrektora Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stworzył program systematycznych obserwacji gwiazd zmiennych zaćmieniowych. Od 1920 r. należał do Polskiej Akademii Umiejętności[3]. W 1925 r. założył kwartalnik naukowy „Acta Astronomica”. W 1925 r. opracował typ macierzy stosowanych w geodezji i astronomii. W 1929 r. uzyskał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. 1 marca 1931 r. zaprezentował pierwsze obliczenia orbity Plutona. W latach 1932 – 1938 r. był wiceprezesem Międzynarodowej Unii Astronomicznej. W 1936 r. uzyskał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie "Sonderaktion Krakau". Po  przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 5 grudnia 1939 r. został na wieczornym apelu pobity przez SS-manów z załogi obozu. 8 lutego 1940 r. zwolniono go z obozu. Od 1952 r. był członkiem Polskiej Akademii Nauk. Opublikował ponad 230 prac naukowych.    
Zmarł 17 listopada 1954 r. w Krakowie, pochowano go w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.      
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 401; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020];