Z Małopolska w II Wojnie Światowej


GÓRSKI Franciszek.    
Urodzony 6 sierpnia 1897 r. w Woli Pękoszewskiej, powiat Skierniewice.
Syn Konstantego Mariana (krytyka i historyka sztuki) i Antoniny z d. Chłapowskiej. Był uczniem Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie. W 1914 r. przeniósł sie do gimnazjum Klasycznego w Lozannie. Od 1916 r. studiował ekonomię na Uniwersytecie w Genewie. Studiów nie ukończył. Powrócil do Polski. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Po jej zakończeniu rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Poznaniu. Od 1924 r. studiował botanikę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1930 r. obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską Sur la precision de la methode de la numeration des bulles dans les recherches de photosynthese. Został starszym asystentem w Katedrze Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1937 r. habilitował się na podstawie pracy Badania nad pobieraniem izomerów optycznych kwasu winowego przez kropidlaka Aspergillus fumigatus). Uczestniczył w kampanii wrześniowej 1939r. 6 listopada 1939 r. został aresztowany w czasie „Sonderaktion Krakau”[1]. Osadzono go w więzieniu Montelupich[2]. Został przeniesiony do koszar przy ul. Mazowieckiej w Krakowie[3]. Przewieziono go do więzienia we Wrocławiu[4]. Został osadzony w KL Sachsenhausen[5]. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu[6]. Pracował jako inspektor w dziale łąk i pastwisk w Krakowskiej Izbie Rolniczej. W latach 1941 – 1944 brał udział w tajnym nauczaniu na poziomie akademickim. Po wojnie kontynuował pracę na stanowisku docenta w Katedrze Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1946-1947 wykładał fizjologię roślin w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach. W 1947 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Fizjologii Roślin Uniwersytetu Jagiellońskiego. Profesorem zwyczajnym mianowano go w 1956 r. W latach 1956-1959 był dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1956 – 1968 kierował Pracownią Fotofizjologii i całym Zakładem Fizjologii Roślin Polskiej Akademii Nauk. W 1962 r. został powołany na członka-korespondenta Polskiej Akademii Nauk. W latach 1962-1963 był profesorem w Zakładzie Flory Polskiej Polskiej Akademii Nauk. W 1967 r. przeszedł na emeryturę. Od 1967 do 1973 r. był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Od 1968 do 1981 r. przewodniczył Radzie Naukowej Zakładu Fizjologii Roślin Polskiej Akademii Nauk. W 1969 r. został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W latach 1971-1982 przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu Botaniki Polskiej Akademii Nauk. W 1973 r. został członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Botanicznego. W 1980 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Rolniczej w Krakowie. W 1988 r. członkostwo honorowe nadało mu Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Mikołaja Kopernika. Opublikował m.in.: Jak odżywiają się rośliny zielone (1948), Zarys fizjologii roślin (1955-1959, 3 części), Fizjologia roślin (1962), Struktura żywej materii (1963), A Comparison of the Watson-Crick DNA Structural Model with the New "Side by Side" Model (1980).           
Zmarł 7 stycznia 1989 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.   
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1984 r.), Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Zasłużony Nauczyciel PRL.   
Górscy Herbu Boża Wola - Przodkowie i potomkowie generała Franciszka Górskiego, red. Krystyna Górska-Gołaska, Poznań: 2000; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267; Nekrolog Franciszka Górskiego, “Dziennik Polski” 1989 nr 10 s. 5; Nekrolog Franciszka Górskiego, “Tygodnik Powszechny” 1989 nr 4 z 89.01.22; Śródka Andrzej, Biogramy uczonych polskich, Suplement, Warszawa 1993; Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 272; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 402; <span style="mso-ansi-language:PL" />



[1] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;

[2] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;

[3] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;

[4] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;

[5] Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 402;

[6] Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 402;