Z Małopolska w II Wojnie Światowej

GROSS Feliks Jan Marian, „Grabiec”, „Kastor”, „Korczyński” „Lotka”, „Rett”, „Stef”, (1896-1978) - oficer służby stałej Wojska Polskiego.        
Urodzony 3 lutego 1896 r. w Pawlikowicach koło Wieliczki. Syn Feliksa Gross de Rosenburg i Marii z d. Miętuszewskiej. Od 1902 r. był uczniem szkoły powszechnej, później V Gimnazjum Krakowskiego, gdzie w 1916 r. zdał maturę. Od 15 kwietnia 1915 r. służył w c.k. armii. 30 września 1915 r. zakończył szkolenie rekruckie w 13. krakowskim pułku piechoty. Do 28 września 1916 r. walczył na froncie rosyjskim. Dowodził patrolami telefonistów, sekcją i plutonem. 28 września 1916 r. został skierowany na kurs przy 13. pułku piechoty. Od 1 stycznia do 20 marca 1917 r. uczestniczył w kursie technicznym i szturmowym szkoły oficerów rezerwy przy III Armii w Opawie (XIII turnus). Otrzymał specjalność oficera do środków walki na bliską odległość (Nahkampfmittelofizier) w zakresie miotaczy min i granatów. 23 marca 1917 r. został awansowany na stopień chorążego w kompanii marszowej batalionu zapasowego 13. pułku piechoty w Ołomuńcu. Od 3 czerwca 1917 do 28 sierpnia 1918 r. znajdował się na froncie; najpierw w składzie 13. pułku piechoty na froncie rosyjskim, później ze 113. pułkiem piechoty na froncie włoskim. Dowodził plutonem piechoty i plutonem technicznym. 1 sierpnia 1918 r. został mianowany na stopień podporucznika. Od 24 sierpnia 1918 r. do stycznia 1919 r. chorował. Leczono go w szpitalach Braszowa i Wiednia, a potem Krakowa i Zakopanego. Ukończywszy rekonwalescencję, 10 stycznia 1919 r. zgłosił się do 13. pułku piechoty 2. Dywizji Piechoty. Od 21 do 30 stycznia 1919 r. służył na froncie cieszyńskim jako adiutant dowódcy grupy. Dowodził plutonem w 13. pułku piechoty. Był instruktorem frontowej szkoły podoficerskiej. Od 1 kwietnia 1919 r. służył jako instruktor w okręgowej szkole podoficerskiej w Krakowie. 23 maja 1919 r. został drugim adiutantem przy batalionie zapasowym 13. pułku piechoty. 1 października 1919 r. przeniesiono go na stanowisko pierwszego adiutanta. 15 grudnia 1919 r. zostal awansowany na stopień porucznika służby stałej. Od 25 stycznia 1920 r. dowodził kompanią 13. pułku piechoty. Potem był oficerem ewidencyjnym, referentem mobilizacyjnym i zastępcą dowódcy kadry 13. pułku piechoty. Od 17 grudnia 1920 do 8 kwietnia 1921 r. dowodził kompanią sztabową 13. pułku piechoty. Z początkiem 1921 r. przydzielono go do sztabu 8. Dywizji Piechoty. Od 18 maja 1921 r. był szefem oddziału I sztabu, a od 1 października 1921 r. pierwszym oficerem sztabu 8. Dywizji Piechoty. 15 sierpnia 1924 r. został awansowany na stopień kapitana. Od 1 listopada 1924 do 1 lipca 1926 r. przebywał w Centralnej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu. 26 stycznia 1926 r. ukończył trzytygodniowy kurs narciarski w Zakopanem-Jaszczurówce, poczym został przeniesiony do 5. pułku strzelców podhalańskich. Urlopowany stamtąd, dowodził - od 1 września 1926 do 22 lutego 1927 r. – 10. kompanią 32. pułku piechoty w Modlinie. Potem objął komendę Okręgowego Ośrodka Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Do 1929 r. służył w Warszawie. 10 stycznia 1930 r. został referentem wyszkolenia 10. Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Powrócił do 5. pułku strzelców podhalańskich w Przemyślu. Równocześnie pełnił obowiązki komendanta Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 22. Dywizji Piechoty Górskiej generała Mieczysława Boruty-Spiechowicza. Od 7 sierpnia do 20 listopada 1935 r. odbywał kurs unifikacyjno-doskonalący dla kapitanów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, komendantem jego kursu był pułkownik Bruno Olbrycht. W 1936 r. został awansowany na stopień majora. Kierował oficerskim kasynem garnizonu i pułku. Był wiceprezesem, reżyserem i aktorem Teatru „Fredreum” w Przemyślu. W latach dwudziestych grywał jako bramkarz drużyn KS „Krakus”, KS „Podgórze”, WKS „Modlin”, KKS „Polonia” Warszawa. Pełnił obowiązki wiceprezesa i kierownika sekcji piłki nożnej WCSS „Polonia”. Organizował życie sportowe Przemyśla; był inicjatorem halowych ogólnopolskich zimowych zawodów lekkoatletycznych. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. był pierwszym oficerem sztabu piechoty dywizyjnej 22. Dywizji Piechoty Górskiej Armii „Kraków”. 9 września 1939 r., podczas działań zaczepnych dywizji, wraz z pułkownikiem Leonem Grotem, dowodził natarciem na kierunku Busko-Zdrój - Bronina. Po kapitulacji dywizji dostał się do niewoli niemieckiej. Zbiegł w październiku 1939 r. W listopadzie 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną. Należał do Służby Zwycięstwu Polski, a potem Związku Walki Zbrojnej. Używał pseudonimów „Stef”, „Grabiec”, „Rett”. Od 1 lutego 1940 roku należał do Tajnej Organizacji Wojskowej w Krakowie. Był komendantem dywersji na miasto Kraków, a następnie na cały Rejon Krakowski Tajnej Organizacji Wojskowej. Podlegał majorowi N. Kowalskiemu „Wiktor”; miał stały kontakt z majorem Janem Mazurkiewiczem „Sęp”, komendantem głównym Tajnej Organizacji Wojskowej. Organizował i szkolił zespoły dywersyjne Tajnej Organizacji Wojskowej. Przygotowywał tzw. akcje termitowe i sabotaż kolejowy. Nadzorował gromadzenie materiałów wybuchowych, po części sprowadzanych z Węgier. Dowodził rozbrajaniem pojedynczych żołnierzy niemieckich. W maju 1942 r. w Fabryce Likierów „Arkadia”, gdzie pracował jako konwojent, zatruł 500 litrów alkoholu produkowanego dla Wehrmachtu. Pod koniec 1942 r. został oficerem dywersji w strukturach Kedywu Armii Krajowej w Krakowie. Jednak „spalony” z powodu akcji w „Arkadii”, tropiony przez Niemców, musiał opuścić Kraków. Ukrywał się w Małej koło Dębicy. Objął komendę Tajnej Organizacji Wojskowej w widłach Wisły i Sanu. Używał pseudonimu „Kastor”. W lutym 1943 r. - decyzją szefa Kedywu Okręgu Armii Krajowej Kraków, majora Stefana Tarnawskiego „Jarema”, który wywodził się z Tajnej Organizacji Wojskowej - znalazł się w Inspektoracie Mieleckim Armii Krajowej „Mleko”. W stopniu majora dowodził VII Obwodem Kedywu Armii Krajowej w Mielcu. Podlegał porucznikowi Zenonowi Sobocie „Poraj”. Od 1 listopada 1943 r. był oficerem dywersji Inspektoratu Rejonowego Armii Krajowej Mielec. Kierował nieudaną akcją wytrucia funkcjonariuszy mieleckiego gestapo. Przygotował i uczestniczył w wysadzeniu transportu kolejowego pod Rozwadowem. Realizował dywersję gospodarczą, likwidację agentów gestapo i pospolitych przestępców. Zimą 1944 r. jego oddziały dywersji inspekcjonowali porucznik Zenon Sobota „Korczak” i cichociemny porucznik Władysław Miciek „Mazepa”. Z powodu aresztowania 24 marca 1944 r. przez Niemców w Krakowie majora Stefana Łuczyńskiego „Boryna”, pełnił dwa miesiące obowiązki Inspektora Mieleckiego Armii Krajowej. Przygotował wówczas w kwietniu 1944 r. zrzutowisko o kryptonimie „Wrona” w pobliżu Podlesia koło Mielca. 5 kwietnia 1944 r. rekomendował kapitana Bolesława Rudzińskiego „Irka” na stanowisko komendanta Obwodu Armii Krajowej Nisko. Nocą z 27 na 28 kwietnia 1944 r. nadzorował odbiór transport i zamelinowanie zasobników z bronią i sprzętem wojskowym. Zorganizował i prowadził ponad trzydzieści szkoleń żołnierzy dywersji. Latem 1944 r. był przedstawiony przez pułkownika Kazimierza Putka „Zworny”, komendanta Rzeszowskiego Podokręgu Armii Krajowej, do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari. W czerwcu 1944 r. zanim rozpoczęła się „Burza” – został przeniesiony do dyspozycji komendy Krakowskiego Okręgu Armii Krajowej. Od jesieni 1944 do lutego 1945 r. dowodził używając pseudonimu „Lotka” zgrupowaniem 4. pułku strzelców podhalańskich Armii Krajowej, tworzonym w rejonie Cieszyna. Jego oddział należał do Grupy Operacyjnej „Śląsk Cieszyński” generała Brunona Olbrychta „Olza”, potem zaś pułkownika Franciszka Faixa „Turnia”. W konspiracji został awansowany na stopień podpułkownika. Kiedy wojna się skończyła zamieszkał w Krakowie. Pracował w Przedsiębiorstwie Państwowym „Orbis”. 17 marca 1949 r. zmienił nazwisko rodowe Gross na Korczyński. Kierował domami wczasowymi w Krynicy, Karpaczu, Międzyzdrojach, Ciechocinku. Do emerytury był związany ze Spółdzielczością Pracy w Prusach koło Krakowa. Był kierownikiem administracyjnym Studium Rachunkowości i Kontroli w Młoszowej koło Trzebini. Ze względu na zły stan zdrowia i konieczność zapewnienia sobie stałej opieki przeprowadził się w 1973 r. do Częstochowy, do syna Zbigniewa.        
Zmarł w Częstochowie 3 listopada 1978 r., został pochowany na miejscowym cmentarzu św. Rocha.        
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1971), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1955), Medalem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Krzyżem Partyzanckim (1959), austriackimi Brązowym Medalem Waleczności i Krzyżem Wojskowym Karola.        
Od 14 maja 1919 r. był żonaty ze Stefanią Gawlikowską (ur. w 1897 r. w Przemyślu, zmarłą w 1985 r. w Częstochowie). Mieli dwóch synów: Jerzego (1919-1966) i Zbigniewa (1922-1995).        
Dąbrowa-Kostka Stanisław, „Burza” na Rzeszowszczyźnie, „Kierunki” 1972 nr 8 s. 10; Dąbrowa-Kostka Stanisław, Dywersja pozafrontowa, „Kierunki” 1970 nr 32 s. 10; Garbacz Dionizy, Okupacja i konspiracja w Stalowej Woli 1939-1944, Przemyśl 1988, s. 123; Hap W., Kedyw Podokręgu Armii Krajowej Rzeszów, Jasło 1996, s. 27; Kijewska Jadwiga, Sanojca Antoni, Schemat organizacyjny SZP - ZWZ-AK 1939-1945, „Dzieje Najnowsze”, 1980 nr 3, s. 177, 179; Mazur Grzegorz, Rojek Wojciech, Zgórniak Marian, Wojna i okupacja na Podkarpaciu i Podhalu na obszarze Inspektoratu ZWZ-AK Nowy Sącz 1939-1945, Kraków 1998, s. 222; Mazurkiewicz S., Jan Mazurkiewicz „Radosław”, „Sęp”, „Zagłoba”, Warszawa 1994, s. 124, 127; Nuszkiewicz Ryszard, Uparci, Warszawa 1983, s. 152; Ostasz Grzegorz, Kedyw i komenda Podokręgu AK Rzeszów w zeznaniach szefa sztabu, „Prace Historyczno-Archiwalne”, Rzeszów 1999, t. VIII, s. 199; Ostasz Grzegorz, Krakowska Okręgowa Delegatura Rządu na Kraj 1941-1945, Rzeszów 1996, s. 237; Piwowarski Stanisław, Okręg Krakowski Służby Zwycięstwu Polski - Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej (wybrane zagadnienia organizacyjne, personalne i bojowe), Kraków 1994, s. 23, 79; Steblik Władysław, Armia „Kraków” 1939, Warszawa 1989, s. 421; Zagórski Andrzej, Okręg Kraków Armii Krajowej, [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, pod red. K. Komorowskiego, Warszawa 1996, s. 123; Zagórski Andrzej, Z badań nad strukturą organizacyjną ruchu oporu w Rzeszowszczyźnie (Związek Walki Zbrojnej - Armia Krajowa), „Studia Historyczne”, z. 1, 1968, s. 103-104; Dąbrowa-Kostka Stanisław, Kedyw Okręgu AK Kraków i Podokręgu AK Rzeszów, Kraków 1965-1966, maszynopis, s. 33-34, 42, 83; Zagórski Andrzej, materiały do biogramu F. Grossa-Korczyńskiego; Informacje M. Korczyńskiej (Częstochowa).