Z Małopolska w II Wojnie Światowej

KOMORNICKI Stefan Saturnin.        
Urodzony 29 listopada 1887 r. w Zawadce koło Kałusza. Syn Stanisława (ziemianina) i Zofii Heleny z d. Słoneckiej. Ukończył gimnazjum klasyczne we Lwowie. Od 1905 r. studiował w Krakowie i Berlinie. Od 1906 r. uprawiał taternictwo. Dokonał kilku pierwszych przejść tras wspinaczkowych. Od 1908 r. uprawiał wysokogórską turystykę narciarską w Alpach i w Tatrach. Uczestniczył w biegowych zawodach narciarskich. W 1907 r. wstąpił do Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1908 r. zakładał Akademicki Związek Sportowy w Krakowie. Poważna choroba serca zmusiła go do zakończenia wyczynowej kariery taternickiej, ale nadal uprawiał turystykę górską. W 1909 r. został członkiem zarządu Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego, a w latach 1912-1914 wiceprezesem. Od 1910 r. należał do Sekcji Narciarskiej Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1910 r. był głównym redaktorem pośmiertnego wydania pism taternickich Mieczysława Karłowicza. W 1911 r. wstąpił do Sekcji Przyrodniczej Towarzystwa Tatrzańskiego, a w 1912 r. został członkiem jej zarządu. Od 1911 r. był członkiem zarządu Towarzystwa Tatrzańskiego – działał w komisjach: redakcyjnej, naukowej, technicznej, robót w górach, przewodnictwa i kartograficznej. W latach 1911-1912 i 1928-1930 redagował „Taternika”. W latach 1912-1913 należał do redakcji „Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego”. W 1912 r. zainicjował powstanie Sekcji Ochrony Tatr Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1914 r. został wybrany do Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejętności. Od 1914 r. walczył w szeregach Legionów Polskich. Od 1920 r. był kustoszem Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Był współzałożycielem i wiceprezesem Związku Muzeów w Polsce. Miał stopień naukowy doktora filozofii uzyskany na Uniwersytecie Jagiellońskim. Należał do Państwowej Rady Muzealnej i Polskiego Związku Historyków Sztuki. Był współzałożycielem Institutu Bronscianum Zakopanense. W 1923 r. został wybrany sekretarzem Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejętności. W 1928 r. wybrano go prezesem zarządu Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1930 r. nadano mu członkostwo honorowe Sekcji Turystycznej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1932 r. habilitował się i objął stanowisko docenta historii sztuki średniowiecznej i nowożytnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1935 r. został członkiem honorowym Klubu Wysokogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1936 r. został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu. Poważnie chory, z odmrożeniami, wrócił do Krakowa. Został ponownie, na krótko, aresztowany.   
17 lub 19 kwietnia 1942 r. został śmiertelnie postrzelony we własnym domu przy ul. Tynieckiej 7 w czasie napadu rabunkowego. 
Był żonaty z Marią Goetz-Okocimską, mieli troje dzieci. 
Odznaczony: Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta (1938) i belgijskim Krzyżem Komandorskim Orderu Leopolda II.    
Bochnak Adam, Wspomnienia pośmiertne: Stefan Komornicki (1887-1942), „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1938-1945, nr 31-38, s. 194-196; Bujańska Jadwiga, Komornicki Stefan, Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1967, t. XIII, s. 402-403; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 270; Lista strat kultury polskiej, Warszawa 1947 s. 117; w.z., S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html[dostęp 19 czerwca 2020]; Tragiczna lista strat nauki polskiej, „Dziennik Polski” 1945 nr 48 s. 3; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 404;