Z Małopolska w II Wojnie Światowej


KOSTANECKI Kazimierz Telesfor.        
Urodzony 25 grudnia 1863 r. w Myszakowie, gmina Zagórów. Syn Jana Nepomucena i Michaliny z d. Dobrowolskiej. Miał braci Antoniego (urodzonego 9 stycznia 1866 r. w Myszakowie, ekonomistę, rektora Uniwersytetu Warszawskiego, zmarłego 4 stycznia 1941 r. w Zielonej Dąbrowie koło Radomia), Jana (urodzonego 4 grudnia 1861 r. w Myszakowie, rolnika, zmarłego w 1942 r.) i Stanisława (urodzonego 16 kwietnia 1860 r. w Myszakowie, chemika, profesora Uniwersytetu w Berlinie, zmarłego 15 listopada 1910 r. w Würzburgu). Przez trzy lata był uczniem gimnazjum realnego w Poznaniu. Naukę kontynuował w gimnazjum filologicznym św. Marii Magdaleny. Od 1884 r. studiował historię sztuki na Uniwersytecie w Berlinie. W 1885 r. przeniósł się na medycynę. W 1886 r. otrzymał złoty medal Uniwersytetu za pracę naukową dotyczącą trąbki słuchowej. Jeszcze w trakcie studiów otrzymał posadę asystenta w 1. Zakładzie Anatomii w Berlinie. W 1890 r. uzyskał stopień naukowy doktora medycyny i przeniósł się do Wrocławia. Pracował w Zakładzie Fizjologii na tamtejszym Uniwersytecie. W 1891 r. przeniósł się do Giessen. Prowadził badania w zakresie anatomii porównawczej mięśni gardła, podniebienia oraz anatomii szyi i głowy. W 1892 r. powrócił do Polski. Został profesorem anatomii porównawczej i opisowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadził badania nad dojrzewaniem komórek jajowych. Wiosną 1893 r. wyjechał na kilkumiesięczne badania naukowe do Morskiej Stacji Zoologicznej w Neapolu. 12 maja 1896 r. został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1897-1898 był dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jako kurator Bratniej Pomocy Medyków Uniwersytetu Jagiellońskiego, przyczynił się do budowy Domu Medyków w Krakowie. Na członka czynnego Polskiej Akademii Umiejętności wybrano go 13 marca 1902 r. Był kolejno sekretarzem generalnym, dyrektorem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Polskiej Akademii Umiejętności. W 1913 r. został wybrany na trzyletnią kadencję rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1914 do 1918 r. pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa. W 1924 r. otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1929 r. wybrano go na stanowisko prezesa Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1929-1934 był delegatem Polskiej Akademii Umiejętności do Conseil International des Recherches w Londynie. Od 1933 r. był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Prowadził badania nad rozwojem filogenetycznym kątnicy i wyrostka robaczkowego. W 1935 r. przeszedł w stan spoczynku. W 1936 r. został mianowany profesorem honorowym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1939 r. powrócił do pracy zawodowej – objął stanowisko kierownika katedry Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego. 6 listopada 1939 r. został aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau. 
Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku.  
Zmarł 11 stycznia 1940 r. w KL Sachsenhausen na skutek owrzodzenia nóg.           
Odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Polonia Restituta (9 listopada 1931 r.), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta (2 maja 1923 r.), Zlotym Krzyżem Zasługi (11 listopada 1936 r.). Imię Braci Kostaneckich nosi Zespół Szkól Ponadgimnazjalnych w Zagórowie.     
Był żonaty z Janiną Marią Bloch (zginęła 11 listopada 1937 r. w katastrofie samolotu pasażerskiego Lockheed L-10 Electra pod Piasecznem), miał syna Jana (docenta ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim, zginął w katastrofie samolotu pasażerskiego Lockheed L-10 Electra 11 listopada 1937 r. pod Piasecznem).   
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 270; Monitor Polski 1931 nr 260 poz. 345; Monitor Polski 1936 nr 263 poz. 464; Biographisches Lexikon hervorragender Ärzte des neunzehnten Jahrhunderts, Berlin-Wiedeń 1901, Sp. 904-905; „Gazeta Lwowska”1931 nr 264 z 14 listopada 1931 r.; Kohmann Stanisław, 'Kazimierz Kostanecki'[w:] 'Złota Księga Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. 600-lecie Odnowienia Akademii Krakowskiej' Kraków 2000; Lewicki Robert, 'Bracia Kostaneccy. Związki z Ziemią Zagórowską,Zagórów 1993; Lisowski Witold, , „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1982 nr 3, s. 21;Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921-1924',Warszawa 1926; Reychman Kazimierz, Szkice genealogiczne, Serja I.Warszawa 1936, s. 25-27; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html[dostęp 19 czerwca 2020]; Urbańczyk Stanisław, 'Uniwersytet za kolczastym drutem'', Kraków 1969, s. 110; Wnuk Włodzimierz, W dwudziestą rocznicę aresztowania profesorów UJ,„Kierunki” 1959 nr 45 s. 6; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa', Kraków 1974, s. 404;