Z Małopolska w II Wojnie Światowej

MICHALSKI Konstanty    
Urodzony 12 kwietnia 1879

r. w Dąbrówce Małej (obecnie dzielnica Katowic). Był synem Ignacego (hutnika) i Pauliny z d. Winckler. Szkołę elementarną ukończył w Siemianowicach. Do szkoły średniej uczęszczał od 1893 r. w zgromadzeniu księży misjonarzy od św. Wincentego a Paulo w Krakowie. W 1896 r. wstąpił do Zgromadzenia. Śluby zakonne złożył 8 grudnia 1898 r. Maturę zdał w 1900 r. w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w seminarium Zgromadzenia w Krakowie. W latach 1900-1906 studiował slawistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. 5 lipca 1903 r. przyjął święcenia kapłańskie. W marcu 1905 r. został redaktorem ,,Roczników Obydwóch Zgromadzeń św. Wincentego a Paulo”. Prowadził działalność duszpasterską. Pracował jako duszpasterz w kościele na Kleparzu. Od 1904 r. uczył języka polskiego i literatury w wyższych klasach gimnazjum misjonarskiego. Równolegle od 1904 r. wykładał historię filozofii w seminarium Zgromadzenia na Stradomiu. Od 1906 r. wykładał w seminariów również patrologię. W latach 1906-1908 pracował jako katecheta w Liceum Żeńskim Kaplińskiej w Krakowie. Uczył również etyki i historii Kościoła. W latach 1909-1911 studiował na Uniwersytecie Katolickim w Lowanium w Belgii. W 1911 r. obronił pracę doktorską. Od lutego 1911 do 1922 r. prowadził wykłady z filozofii w Instytucie Teologicznym Zgromadzenia. Mianowano go prefektem w Instytucie Teologii zgromadzeniu księży misjonarzy od św. Wincentego a Paulo. W 1914 r. podjął pracę wykładowcy filozofii chrześcijańskiej na Wydziale Teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do 1934 r. wykładał całość filozofii (oprócz teodycei i etyki). W latach 1918-1938 był sekretarzem Komisji do badania historii filozofii w Polsce. W 1919 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1921 r. profesora zwyczajnego. Kilkakrotnie (1923/1924, 1928/1929, 1935/1936 i 1936/1937) był wybierany na stanowisko dziekana Wydziału Teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1927 r. został członkiem – korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1928 r. inicjował powstanie i działalność Naukowego Instytutu Katolickiego w Krakowie. W czerwcu 1931 r. wybrano go na dwuletnią kadencję rektora tej uczelni. Podczas rozruchów studenckich w październiku i listopadzie 1931 r. prowadził mediacje pomiędzy stronami konfliktu. Rozbudował Bibliotekę Jagiellońską. W 1933 r. wybrano go na członka zwyczajnego Polskiej Akademii Umiejętności. Od 1933 r. był przewodniczącym Komitetu Wydawnictw Śląskich. Od 1934 r. wykładał tylko metafizykę ogólną, psychologię i historię filozofii średniowiecznej. W latach 1938-1947 przewodniczył pracom Komisji do badania historii filozofii w Polsce. 6 listopada 1939 r. został aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau. W czasie aresztowania spoliczkowano go. Został osadzony w dawnych koszarach przy ul. Mazowieckiej w Krakowie. Przeniesiono go do więzienia we Wrocławiu. Został wywieziony do KL Sachsenhausen. W listopadzie 1940 r. przeniesiono go do KL Dachau. Wg Tadeusza Wrońskiego został zwolniony z KL Dachau na przełomie lata i jesieni 1940 r. (wg jeszcze innego źródła zwolniono go w lutym 1940 r. z KL Sachsenhausen). W 1940 r. wybrano go na członka Papieskiej Akademii św. Tomasza w Rzymie. Pozostałe lata wojny spędził jako duszpasterz w Sichowie, Rytwianach i Szwagrowie w okolicy Sandomierza. Od marca 1945 r. wrócił do prowadzenia wykładów na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1945 r. został wicedyrektorem Wydziału Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności. Należał do Komitetu Wydawniczego „Kwartalnika Filozoficznego”, do Komitetu Słownika łaciny średniowiecznej i do Rady Polskiego słownika biograficznego. Bezskutecznie podejmował próby reaktywowania Naukowego Instytutu Katolickiego rozwiązanego przez Niemców w 1940 r. Był autorem 70 publikacji naukowych dotyczących filozofii średniowiecza i inspirowanej pobytem w obozie rozprawy Między heroizmem a bestialstwem. 
Zmarł 6 sierpnia 1947 r. w Krakowie, został pochowany w grobowcu misjonarzy na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.      
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta, francuskim Krzyżem oficerskim Legii Honorowej, jego imieniem nazwano osiedle mieszkaniowe w Katowicach.          
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 272; Halor Antoni, Kościół Krzyża Świętego w Siemianowicach. Monografia rocznicowa, Siemianowice 2006, s. 107-108; Helik J., Kornecki Antoni, Kornecki A., Konstanty Michalski, „Z tej Ziemi. Śląski kalendarz katolicki na rok 1996”, Katowice 1995, s. 163-164; Jacewicz Wiktor, Woś Jan, Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939–1945, z. 5, Warszawa 1981, s. 370; Janeczek Zdzisław, Siemianowicki słownik biograficzny, Katowice 1996, s. 143; Ksiądz prof. dr Konstanty Michalski. Życie i działalność, Katowice 1996; Markowski Mieczysław, Ks. Konstanty Michalski. Sylwetka uczonego i profesora Wszechnicy Jagiellońskiej, Informator. Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy 17 (1998), s. 84–97; Michalski Konstanty [w:] Encyklopedia wiedzy o Kosciele katolickim na Śląsku, http://encyklo.pl/index.php5?title=Strona_g%C5%82%C3%B3wna [dostęp 2018-11-27]; Paluchowski Wojciech, Usowicz Aleksander, Michalski Konstanty Józef (biogram), [w:] Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce II-1 Biografie, red. J. Dukała, Kraków 2001, s. 311-326; Paluchowski Wojciech, Usowicz Aleksander, Michalski Konstanty Józef, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku (pod red. Mieczysława Patera), Katowice 1996, s. 274; Poglądy filozoficzne Konstantego Michalskiego. Materiały pokonferencyjne, red. Cz. Głombik, Katowice 1999; Powszechna Encyklopedia Filozofii, Lublin 2000-2009; Przymusiała Andrezj, Ks. Konstanty Michalski„Studia Philosophiae Christianae” 1966 t. 2, cz. 1, s. 265-273; Schletz Alfons, Wybitniejsi misjonarze Ślązacy w Polsce pierwszej połowy XX wieku, „Nasza Przeszłość” 1975, t. 44, s. 294-300; Szaraniec Lech, Osady i osiedla Katowic, Katowice 1996, s. 97, 173, 174; Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 222; Usowicz Aleksander, Kłósak Kazimierz, Konstanty Michalski (1879–1947), Kraków 1949; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 405;