Z Małopolska w II Wojnie Światowej

STARZEWSKI Maciej.     
Urodzony 17 czerwca 1891 r. w Krakowie. Syn Tadeusza (doktora praw) i Heleny z d. Hajdukiewicz. Miał brata Jana (dyplomatę, posła Rzeczypospolitej w Kopenhadze). Uczęszczał do III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego. W 1909 r. zdał maturę. Podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przerwał je i 12 września 1914 r. wstąpił do Legionów. Od 8 stycznia 1916 r. służył na stanowisku oficera werbunkowego. 1 stycznia 1917 r. został awansowany na stopień chorążego w korpusie oficerów kancelaryjnych Legionów. W lutym 1917 r. został adiutantem szefa Krajowego Inspektoratu Zaciągu, pułkownika Władysława Sikorskiego. 12 kwietnia 1917 r. został przekazany do Wojska Polskiego. Latem 1917 r., po kryzysie przysięgowym, przeniesiono go na stanowisko zastępcy szefa kancelarii Dowództwa Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego. 13 stycznia 1918 r. został przeniesiony do Grupy Materialnej Dowództwa Armii Polskiej. Od 1 marca 1918 r. był referentem w Ministerstwie Spraw Wojskowych rządu w Warszawie. W lipcu 1920 r. zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego. Wziął udział w polskiej kontrofensywie. 17 sierpnia 1920 r. jego oddział odbił Pułtusk, a 19 sierpnia 1920 r. Karniewo. Wycofano go ze służby liniowej do Oddziału III sztabu 3. Armii. Po wojnie został zdemobilizowany w stopniu podporucznika. W marcu 1921 r. wrócił na studia. W 1922 r. w stopniu podporucznika w korpusie oficerów piechoty pozostawał w rezerwie Wojska Polskiego. 28 kwietnia 1922 r. zakończył studia w stopniu doktora praw Uniwersytetu Jagiellońskiego. W stopniu porucznika piechoty został zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. W 1924 r. w stopniu porucznika rezerwy piechoty miał przydział do 2. pułku piechoty Legionów. 28 lutego 1928 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim.. W czerwcu 1928 r. minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zatwierdził go na stanowisku docent prawa politycznego, ogólnego i polskiego. W latach 1930–1934 prowadził wykłady i ćwiczenia w Seminarium Prawa Politycznego i Prawa Narodów. 7 września 1934 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Seminarium Prawa Politycznego. W 1935 r. poparł uchwalenie konstytucji kwietniowej. 1 czerwca 1938 r. senat Uniwersytetu Jagiellońskiego uchwalił wniosek do Prezydenta Rzeczypospolitej o przyznanie mu tytułu profesora zwyczajnego. Należał do Stronnictwa Zachowawczego i Obozu Zjednoczenia Narodowego. 6 września 1938 r. z listy wyborczej tych partii został wybrany z okręgu wyborczego nr 80 (Kraków) do Sejmu. Należał do koła parlamentarnego Obozu Zjednoczenia Narodowego. Pracował w komisjach: administracyjno-samorządowej, prawniczej i zmiany ordynacji wyborczej. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. Zwolniono go z KL Sachsenhausen 8 lutego 1940 r. Wykładał prawo konstytucyjne oraz prawo narodów na konspiracyjnym Uniwersytecie Jagiellońskim. Od października 1944 r. był aktywny w konspiracyjnej Szkole Nauk Politycznych.   
Zmarł na gruźlicę płuc 4 grudnia 1944 r. w Krakowie, został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim. 
Odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości.      
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 273; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu, Warszawa 1917, s. 72; Lista strat kultury polskiej, Warszawa 1947, s. 260; Rocznik oficerski 1924, Warszawa 1924, s. 125; Rocznik oficerski rezerw 1934, Warszawa 1934, Ministerstwo Spraw Wojskowych Biuro Personalne, L.Dz. 250/mob 34, s. 13; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020]; Sarnecki Paweł, Wiekluk Anna, Maciej Jan Adolf Starzewski [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XLII Wrocław 2003-2004, s. 436; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 380; w.z., Tragiczna lista strat nauki polskiej, „Dziennik Polski” 1945 nr 48, s. 3;Trzecia lista oficerów rezerwowych W.P. Dodatek do Dziennika Personalnego Nr 9/22, Warszawa 1922, s. 11;