Z Małopolska w II Wojnie Światowej
JAROSIEWICZ-ANDERSOWA Irena
Renata, pseudonim artystyczny Renata Bogdańska
(1920-2010).
Urodzona 12 maja 1920 r. w Ołomuńcu. Córka Mikołaja Jarosiewicza (Rusina,
księdza unickiego) i Heleny
z d. Niżankowskiej (Polki).
W 1938 r. ukończyła we Lwowie
Ukraińskie Gimnazjum
Humanistyczne dla dziewcząt.
W tym samym okresie przez pięć lat pobierała
lekcję gry na fortepianie. W
latach 1936-1939 uczyła
się śpiewu pod kierunkiem Łucji Ułuchanowej. W latach 1938-1939
uczęszczała do konserwatorium im. M. Łysenki. W 1939 r. śpiewała w chórze Opery Lwowskiej. Po wybuchu
II wojny światowej i
wkroczeniu Armii Czerwonej do Lwowa, związała
się z zespołem Henryka Warsa, z którym
odbyła tournėe po ZSSR. W 1940 r. wstąpiła do grupy Feliksa Konarskiego -
Żelazno-dorożnyj Jazz w Taszkiencie, z
którą przybyła do Tockoje w 1941 r. gdzie
formowało się Wojsko Polskie. W powstałym w grudniu 1941 r. Teatrze
Żołnierza Polskiego w Buzłuku grała 31 grudnia 1941 r. w premierze
„Wesołego Sylwestra”. Wiosną 1942 r. wraz z tzw. Polską Paradą występowała w Krasnowodosku. Następnie wraz Armią Polską opuściła terytorium Związku Sowieckiego. Śpiewała jako solistyka w zespołach Armii Polskiej na Wschodzie i 2.
Korpusu Polskiego, m. in. w: Teheranie, Bagdadzie, Palestynie, Aleksandrii.
Brała udział w przedstawieniu
poprzedzającym atak na
Monte Cassino w maju 1944 r. W tym samym czasie poznała generała Władysława Andersa. Na przełomie lat 1945-1946 zagrała jedną z głównych ról w filmie
Michała Waszyńskiego „Wielka droga”, oraz w polsko-włoskim filmie fabularnym „Nieznajomy z San Marino”. W 1947 r. zespół w którym grała zdobył pierwszą nagrodę na Festiwalu Muzyki Międzynarodowej w Rzymie. W 1948 r.
przybyła do Wielkiej
Brytanii i wyszła za
mąż za generała Władysława Andersa. Po urodzeniu córki Anny
Marii zawiesiła na pewien
okres karierę
artystyczną. W 1952 r.
rozpoczęła publiczne
występy od
nagrań w Radiu Wolna
Europa w Monachium. Od 1953 r. śpiewała w
radiu BBC (około
tysiąca razy).
Grała w kabaretach
polskiej emigracji m. in. w zespole Mariana Hemara, w klubie Society w
Londynie, w Niemczech Zachodnich i w Stanach Zjednoczonych. W latach 1959
– 1994 wraz z
pianistką Marią Drue śpiewała w ośrodkach polskiej emigracji i polonii w
Izraelu, Szwecji, Włoszech
i USA. Często
występowała w Ognisku Polskim i Polskim
Ośrodku Społeczno-Kulturalnym w Londynie.
Była członkiem Związku Artystów Scen Polskich za
Granicą. W 1989 r. w
Teatrze Hemara wsparła
fundusz Tadeusza Mazowieckiego. Karierę zakończyła w 1994
r. w Sali Kongresowej w Warszawie, śpiewając
piosenki F. Konarskiego. Od czasu śmierci męża
uczestniczyła w
uroczystościach
poświęconych 2. Korpusowi Polskiemu we
Włoszech, Wielkiej
Brytanii, a po 1990 r. w kraju. W 1998 r. Telewizja TV Polonia
przedstawiła jej
sylwetkę międzynarodowej widowni.
Zmarła 29
listopada 2010 roku w Londynie, została pochowana na Cmentarzu Polskim w Monte Cassino, obok swojego
męża generała broni Władysława Andersa.
Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski
(przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego 12 maja 2007 „za wybitne zasługi dla niepodległości
Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność
polonijną i społeczną”), Złotym Krzyżem Zasługi (w 1967 r. przez prezydenta Augusta
Zaleskiego).
Była dwukrotnie zamężna. W okresie sowieckim z Gwidonem Boruckim (1912-2009,
śpiewakiem i aktorem), od
1948 r. z generałem
Władysławem Andersem, z tego związku miała córkę Annę Marię.
Artyści emigracyjnej Melpomeny 1939
– 1945, wybór, opracowanie A. Mieszkowska, Londyn 1998; Bobka L.,
Nieznana Gwiazda, „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn
27 XI 1998; Mierzwiński Z.,
Mąż zawsze lubił
moje śpiewanie, „Panorama
Polska. Nasza Ojczyzna”,
Londyn 1989;
Jacek Krzysztof Danel