Z Małopolska w II Wojnie Światowej

ZAWARCZYŃSKI Roman Marian.         
Urodzony 2 sierpnia 1896 r. w Kazimierzy Wielkiej. W 1924 r. w stopniu podporucznika służby stałej służył w 14. pułku piechoty. Na stopień kapitana służby stałej w korpusie oficerów administracji w grupie administracji awansowano go ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 r. W marcu 1939 r. służył na stanowisku II oficera sztabu 22. Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu. We wrześniu 1939 r. w stopniu kapitana był zastępcą kwatermistrza 22. Dywizji Piechoty Górskiej Armii „Kraków”. W jesieni 1939 r. był współorganizował konspirację w miechowskiem. Używał pseudonimu „Sewer”. Od marca 1940 r. był komendantem Obwodu Pińczów Związku Walki Zbrojnej. Na przełomie lat 1940/41 zajmował się przygotowaniami do uwolnienia kobiet z więzienia pińczowskiego, akcja nie doszła do skutku, gdyż więźniarki zostały wywiezione do obozu koncentracyjnego. Jako komendant obwodu pińczowskiego pozostawał w konflikcie z NN "Sulicą" - przedstawicielem Polskiej Organizacji Zbrojnej „Racławice” po scaleniu z Armią Krajową na tle negatywnego stosunku Polskiej Organizacji Zbrojnej „Racławice” do Batalionów Chłopskich. W pierwszej połowie 1943 r. został zawieszony w pełnieniu obowiązków wskutek intryg Stronnictwa Narodowego. Przywrócono na stanowisko po zabiegach lokalnego komendanta Batalionów Chłopskich Jana Pszczoły „Wojnar”. 2 sierpnia 1944 r. wspólnie z Zygmuntem Bieszczaninem „Adam” z Armii Ludowej rozdawali w pińczowskim dwa zdobyczne wagony cukru. 8 sierpnia 1944 r. nawiązał w Jurkowie rozmowy z dowódcą sowieckiej czołówki w pińczowskiem w sprawie wymiany informacji i współdziałania. Pod pseudonimem „Snop” dowodził 120. pułkiem piechoty Armii Krajowej. W związku z kradzieżami broni z magazynów mobilizacyjnych przez członków Batalionów Chłopskich zawiesił w obowiązkach zastępcę komendanta Obwodu Pińczów Armii Krajowej Jana Pszczołę "Wojnar". Awansowano go na stopień majora służby stałej 27 grudnia 1944 r. Na przełomie lat 1944/45 zwrócił się do Bolesława Ostrowskiego „Nieczuja” z prośbą o usunięcie Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała” krakowskiego Kedywu z terenu Obwodu Pińczów Armii Krajowej z uwagi na prowadzone przez partyzantów tego batalionu samowolne akcje rozbrajania Niemców.         
Zmarł po wojnie.       
Odznaczony Medalem Niepodległości, Srebrnym Krzyżem Zasługi.         
Centralne Archiwum Wojskowe akta personalne MN 20.07.1932, AP 1769/89/5884; Bieszczanin Zygmunt, Godziny grozy, Warszawa 1967, s. 25; Ewidencja oficerów Wojska Polskiego https://oficerowieiirp.pl/; Grzywacz – Świtalski Łukasz, Z walk na Podkarpaciu, Warszawa 1971, s. 35, 73, Kijewska Jadwiga, Sanojca Antoni, Schemat organizacyjny SZP - ZWZ - AK 1939 – 1945, „Dzieje Najnowsze” 1980 nr 3, s. 182; Maciążek Jan, Współdziałanie partyzantów polskich'w walce o zdobycie przyczółków, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1964 nr 1, s. 273; Rocznik oficerski 1924, Warszawa 1924, s. 156; Rocznik oficerski 1932 Warszawa 1932, Ministerstwo Spraw Wojskowych, s. 107; Rybka Ryszard, Stepan Kamil, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 305, 537; Ważniewski Władysław, Walki partyzanckie nad Nidą 1939 - 1945, Warszawa 1969, s. 54, 56, 258, 260, 285;