Z Małopolska w II Wojnie Światowej

CZETYRKO Leonid.

Urodzony w 1916 lub 1918 r. na Wileńszczyźnie. Ukończył Szkołę Techniczną Wawelberga. Odbył służbę wojskowa w Szkole Podchorążych Łączności w Zegrzu. Był bardzo dobrym radiotelegrafistą i strzelcem. We wrześniu 1939 r. w stopniu podchorążego walczył w szeregach 77. pułku piechoty. Ukończył kurs wywiadowczy Armii Czerwonej pod Moskwą. Był członkiem Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego (bolszewików). W lutym lub marcu 1942 r. został zrzucony w rejonie Krakowa. Używał pseudonimów „Czarny”, „Czorny”, „Kolka” i „Rudy”. Używał dokumentów na nazwisko „Kozak”. Ukrywał się u rodziny Targoszów przy ul. Łagiewnickiej w Krakowie. przeniósł się do rodziny Saganów na ul. Św. Sebastiana. W maju 1942 r. przeprowadził akcję sabotażową na węźle kolejowym w Płaszowie. W maju 1942 r. postrzelał się na ul. Kazimierza Wielkiego z patrolem 307. Batalionu policji. Zbiegł zabijając policjanta a dwóch innych raniąc. 24 czerwca 1942 r. dowodził akcją wysadzenia pociągu wojskowego na stacji w Płaszowie (zginęło 40 żołnierzy Wehrmachtu, przerwa w ruchu trwała 12 godzin). W czerwcu 1942 r. dowodził kolejówką w Bonarce. W sierpniu 1942 r. dowodzona przez niego grupa wykoleiła transport pod Oświęcimiem. Szkolił bojowców Gwardii Ludowej Polskiej Partii Robotniczej na Prądniku Białym i Czerwonym. Utrzymywał łączność radiową z Polskim Sztabem Partyzanckim. Jego radiostacja pracowała codziennie o 18,oo pod kryptonimami „Siódmy” i „Siedemnasty”. Zimą 1943 r. został postrzelony na krakowskich Dębnikach (być może chodzi tu o aresztowanie w kwietniu 1943 r.). Został zadenuncjowany w kwietniu 1943 r. w Barze Dębnickiem przez Karola Urbańskiego „Kalina”. W czasie aresztowania bronił się ogniem z nagana i postrzelił kilku policjantów. Został aresztowany przez Aloisa Geschwandtera i osadzony w więzieniu Montelupich.

Został rozstrzelany w siedzibie krakowskiego gestapo 6 sierpnia 1944 r. (wg. innego źródła wywieziono go do KL Auschwitz, skąd próbował ucieczki)

Bratko Józef,Gestapowcy, Kraków 1985, s. 53; Gronczewski Edward, Ludzie czynu, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1971 nr 4 s. 240; Hein Wincenty, Jakubiec Czesława, Montelupich, Kraków 1985, s. 250, 254; Jankowski Stanisław Maria, Czarny nadaje o trzeciej, Warszawa 1979, s. 35, 42, 45, 47, 57, 66, 94, 98, 100, 109; Jankowski Stanisław Maria, Żołnierze z „Zielonego”, Warszawa 1978, s. 52; Machejek Władysław, PPR w Krakowie - luty 1942, „Gazeta Krakowska” 1987 nr 30 z dnia 5 lutego 1987 r.; Tobiasz Julian, Ludzie radzieccy w Gwardii Ludowej w latach 1942 – 1943, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1972 nr 1 s. 230; Z kroniki czynu zbrojnego Gwardii Ludowej, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1976 nr 4 s. 271; Zając Józef, Toczyły się boje, Warszawa 1965, s. 68;  Zając Stanisław, Oddział partyzancki GL i AL im. L. Waryńskiego, „Wojskowy Przegląd Historyczny 1987 nr 1 s. 42; 42; Zduński Edmund, System konspiracyjnej łączności radiowej w okresie okupacji hitlerowskiej w Polsce, „Dzieje Najnowsze” 1969 nr 4 s. 60;