Z Małopolska w II Wojnie Światowej
METALLMANN Joachim.
Urodzony 24 czerwca 1889 r. w Krakowie. Syn
Menassego i Reginy z domu Friedner. W 1907 r. zdał z odznaczeniem maturę w
Gimnazjum św. Anny i podjął studia z filozofii i fizyki na Wydziale
Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył je w marcu 1912 r. Prace
doktorska obronił w maju 1912 r. Kontynuował studia, aby uzyskać uprawnienia
nauczycielskie. W 1916 r. zdał część egzaminów nauczycielskich. Także w 1916 r.
powołano go do służby w armii austriackiej. Wystąpił wówczas do Komisji Egzaminacyjnej
o odroczenie pozostałych egzaminów i uzyskał je. W latach 1917–1920 pracował
jako nauczyciel w gimnazjum w Mielcu. W lutym 1918 r. dokończył zdawanie
egzaminów nauczycielskich. Po zakończeniu I wojny światowej pracował w VII
Gimnazjum Państwowym w Krakowie, a później w Gimnazjum Hebrajskim im. Chajma
Hilfsteina. W latach 1929–1930 uczył w V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta
Witkowskiego. Od 1931 r. wykładał filozofię w Państwowym Pedagogium w Krakowie.
W 1932 r. wyjechał na stypendium do Francji. Wrócił do Polski w 1933 r. Uzyskał
habilitację i stopień docenta Uniwersytetu Jagiellońskiego. 1934 r. rozpoczął
wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Instytucie Pedagogicznym w
Katowicach. Został aresztowany 6 listopada 1939 r.
r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie
ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka).
27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na
dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami
kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego
za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze
śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze
przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie
obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i
przydzielono do baraku. 4 marca 1940 r. pozostał w KL Sachsenhausen. Wiosną 1940 r. przeniesiono go do KL Mauthausen, a potem do KL Dachau i ostatecznie do KL Buchenwald, gdzie został oznaczony numerem 7927.
21 sierpnia 1942 r. został zamordowany w KL Buchenwald.
Był żonaty (jego żona została zamordowana przez Niemców w 1942 r.)
Głębocki Wiesław, Mórawski Karol, Kultura walcząca, Warszawa 1985, s. 37; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 271; Mączka Janusz, Życie i poglądy filozoficzne Joachima Metallmanna (1889-1942). „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności” 2007 s. 5-27; S. Jerzy, Kto to
przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html
[dostęp 19 czerwca 2020]; Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 272; Wnuk Włodzimierz, Mortui sunt ut liberi vivamus, „Kierunki” 1964 nr 20, s. 6; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 405; w.z., Tragiczna lista strat nauki
polskiej, „Dziennik Polski” 1945 nr 48, s. 3;