Z Małopolska w II Wojnie Światowej
W maju 1943 r. w Małopolsce:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Wyższy Dowódca SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie SS-Obergruppenführer Friedrich Wilhelm Krüger proponował wprowadzenie stanu wyjątkowego w Generalnym Gubernatorstwie.
Na dziedzińcu krakowskiego więzienia Montelupich rozstrzelano 12 osób.
W obozie w Płaszowie rozstrzelano 20 więźniów z filii w „Kablu”.
Heinrich Hamann przesłuchiwał przy użyciu tortur Jana Dadaka "Doktor" przy ul. Pomorskiej 2 - wiązał go w kabłąk, bił po podeszwach, raził prądem i przypalał mu stopy gazetami (informacja raczej błędna - w tym czasie nie było go jeszcze w Krakowie; wg innego źródłamiała to miejsce lipcu 1943 r.)
W Krakowie przeprowadzono lokalny spis ludności. W mieście przebywało 251912 Polaków, 20997 Niemców, 8753 Żydów, 1947 Ukraińców i 1184 osoby innych narodowości.
Sekcja Opieki nad Więźniami i Ich Rodzinami Polskiego Komitetu Opiekuńczego Kraków-Miasto otrzymała w tym miesiącu 505 kart zapotrzebowania na paczki i 91 depozytów, wysłała 472 paczki, miała 3593 podopiecznych. Jej dochody wyniosły 36528,80 zł, a wydatki 43821,10 zł.
Zlikwidowano w Krakowie 97 polskich sklepów, barów, restauracji i kawiarni.
Władze okupacyjne odnotowały w tym miesiącu na terenie dystryktu krakowskiego 285 akcji zbrojnych polskiej konspiracji.
Zastępcą szefa Kedywu Okręgu Armii Krajowej Kraków został porucznik Jan Józef Bronisław Pańczakiewicz "Skała". Zajmował to stanowisko do maja 1944 r.
Ze stanowiska dowódcy plutonu „Alicja” w kompanii „Maciek” Grup Szturmowych krakowskich Szarych Szeregów odwołano Mieczysława Barycza "Lis". Został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy tego plutonu.
Na rozkaz komendanta Okręgu pułkownika Józefa Spychalskiego współpracę z Jerzym Sypniewskim „Czarny” podjął Leon Andrzej Daroszewski.
Porucznik Andrzej Kuczalski "Bluszcz" zagrożony aresztowaniem odszedł ze stanowiska oficera wywiadu na Obwód Kraków Armii Krajowej i czasowe zerwał kontakty konspiracyjne. Z tego powodu ze stanowiska szefa sztabu Inspektoratu Kraków Armii Krajowej przeszedł na stanowisko oficera wywiadu Obwodu Kraków-Miasto Armii Krajowej Jan Dadak "Doktor". Wg części źródeł został wkrótce aresztowany, inne źródła podają, że nastąpiło to dopiero 20 lipca 1943 r.
W pierwszych dniach tego miesiaca została ranna w czasie nieudanej próby likwidacji konfidentka krośnieńskiego gestapo Anna Armatówna. Niemcy umieścili ją w chronionym szpitalu.
Został ranny w czasie nieudanej próby likwidacji konfident krośnieńskiego gestapo Stanisław Bachta. Niemcy umieścili go w chronionym szpitalu.Podjęto tam kolejną nieudaną próbę likwidacji. Uczestnikiem akcji był Leopold Czuchra "Pokrzywka".
Na szosie na Widackiej Górze koło Żmigrodu oddział Armii Krajowej zdobył „Opla” starosty krośnieńskiego Heinischena. Uczestnikiem akcji był Leopold Czuchra "Pokrzywka".
W Krakowie powstała konspiracyjna drużyna harcerska im. Zawiszy Czarnego z drużynowym Tadeuszem Sobesto „Łoś”. Z czasem została przeorganizowana na Krakowską Drużynę Szarych Szeregów im. Władysława Sikorskiego, a później włączona do 19. Plutonu VIII kompanii Odcinka „Żelbet” Obwodu Kraków-Miasto Armii Krajowej.
Doktor Stanisław Jezierski ukrył w szpitalu (w Gorlicach ?) ściganą przez Gestapo żonę Józefa Czuchry, Helenę.
Oddział specjalny Batalionów Chłopskich w powiecie gorlickiem przemianowano na oddział partyzancki Batalionów Chłopskich „Sablik”.
Komendant Okręgu Kielce Batalionów Chłopskich Stanisław Jagiełło "Szuwara" razem zkomendantem Obwodu Pińczów Batalionów Chłopskich Janem Pszczołą „Wojnar” nawiązał kontakt z krakowskimi działaczami Polskiej Partii Robotniczej co stanowiło nawiązanie współpracy.
Na ulicy Brzozowej w Krakowie gestapo dokonało próby aresztowania Mariana Bomby, dowódcy oddziałów bojowych Gwardii Ludowej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość. W czasie strzelaniny został ranny, ale zdołał zbiec. Gestapo wyznaczyło 100 000 zł nagrody za jego schwytanie. Adam Rysiewicz zorganizował i przeprowadził przerzut rannego w rejon Wieliczki.
Oddział partyzancki Gwardii Ludowej Polskiej Partii
Robotniczej „Młot” działający od 31 grudnia 1942 r. przeorganizowano w oddział
im. Bartosza Głowackiego dowodzony przez Tadeusza Grochala „Tadek Biały”. Objął też stanowisko dowódcy oddziału partyzanckiego „Mnich” Gwardii Ludowej Polskiej Partii Robotniczej i wszedł w skład kierownictwa Okręgu Miechów Gwardii Ludowej Polskiej Partii Robotniczej .Prawdopodobnie "Młot" i "Mnich" to kyptonimy tego samego oddziału.
Sekretarzem Komitetu Obwodowego Polskiej Partii Robotniczej w Krakowie została Izolda Kowalska (Kuryluk). Pełniła tę funkcję do czerwca 1943 r.
Kazimierz ALBIN kierował akcją likwidacji na jednej z krakowskich ulic konfidenta Gestapo.
Józef Cyrankiewicz został członkiem centralnej czwórki kierowniczej Grupy Bojowej Oświęcim (Kampfgruppe Auschwitz) skupiającej kilka obozowych organizacji konspiracyjnych.
